Cuộc đối đầu giữa nghĩa quân Tây Sơn và chúa Nguyễn vào năm 1771 đến năm 1783 là giai đoạn 1 của cuộc chiến tranh. Sự nổi dậy này bắt đầu từ khi các lực lượng của 3 anh em: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ, Nguyễn Huệ tấn công chúa Nguyễn cho đến khi Nguyễn Ngạc trở thành vua Thái Đức nhà Tây Sơn. Cùng điểm lại từ năm 1771 đến năm 1983 thành tựu mà nghĩa quân Tây Sơn đạt được những gì nhé!
1. Bối cảnh lịch sử Đàng Trong cuối thế kỷ XVIII
Nhà Tây Sơn vốn họ Hồ, hậu duệ của Trạng Nguyên Hồ Hưng Dật, người Hưng Nguyên, Nghệ An. Từ năm 1653 – 1657, ông tổ bị quân của chúa Nguyễn đánh ra Đàng Ngoài nên cư ngụ tại ấp Tây Sơn (Bình Định ngày nay), từ đó đổi thành họ Nguyễn.
Theo nhiều ghi chép để lại, Nguyễn Nhạc là người lớn tuổi lớn nhất trong 3 anh em Tây Sơn, làm nghề buôn bán. Dưới thời chúa Nguyễn Phúc Thuần (1765 – 1777), gian thần Trương Phúc Loan tiếm quyền nhà chúa, gây ra nhiều bất mãn trong dân chúng. Năm 1771, 3 anh em nhà Tây Sơn nổi dậy với khẩu hiệu: lật đổ Trương Phúc Loan, phò hoàng tôn Nguyễn Phúc Dương. Tôn chỉ lấy của người nghèo chia cho người nghèo nên nhận được sự ủng hộ và yêu mến của dân chúng khắp nơi.
2. Từ năm 1771 đến năm 1783 thành tựu mà nghĩa quân Tây Sơn đạt được là những gì?
2.1. Nguyễn Nhạc hạ thành Quy Nhơn
Sau khi tập hợp đông đảo lực lượng, Nguyễn Nhạc hạ thành Quy Nhơn phát khởi thanh thế nhà Tây Sơn. Vào tháng 9, Thành Quy Nhơn lọt vào tay Tây Sơn nên họ có thêm căn cứ để xuất phát đi các nơi. Quân Tây Sơn đặt đại bản doanh ở đây, tổ chức binh đội có quy củ, đầu tư trang bị, khí giới rồi tiến vào Quảng Nam. Chẳng bao lâu, Quãng Ngãi, Bình Thuận cũng thuộc sở hữu của nhà Tây Sơn.
2.2. Cuộc chiến với quân Trịnh
Chúa Trịnh lợi dụng tình trạng hỗn loạn ở Đàng Trong nên phái Hoàng Ngũ Phúc mang quân tiến đánh. Đội quân này vượt sông Gianh chiếm đánh Phú Xuân, Nguyễn Phúc Thuần bỏ chạy vào Quảng Nam. Lúc này, Nguyễn Nhạc đem quân ra đánh Quảng Nam, Thuần thua trận bỏ chạy vào Gia Định.
Nguyễn Nhạc sau khi bắt được Nguyễn Phúc Dương thì lợi dụng danh nghĩa của hoàng tử thấy thế thu nạp thêm người tham gia ủng hộ dòng họ chúa Nguyễn.
Tiếp đến, quân Tây Sơn chạm trán với Hoàng Ngũ Phúc bị thua lớn. Do đó, xin hàng và nguyện làm tiên phong đánh Nguyễn, phò tá Trịnh Sâm.
2.3. Tây Sơn tiêu diệt chúa Nguyễn
Vào năm 1776, danh tiếng của Tây Sơn nổi lên như cồn. Nguyễn Nhạc cho quân lính đắp lại thành Chà Bàn là kinh đô, dựng cung điện, xưng vương, phong Nguyễn Lữ là Thiếu phó, Nguyễn Huệ làm Long Nhương tướng quân.
Trong thời gian này, Nguyễn Phúc Dương nhờ sự hỗ trợ của thủ lĩnh quân Hòa Nghĩa Lý Tài, trốn khỏi sự khống chế của Tây Sơn chạy vào Gia Định. Ngoài ra, họ còn lập Dương lên làm Tân Chính Vương chiếm được Gia Định. Nhưng đến năm 1777, Nguyễn Huệ đem quân đánh bắt và giết toàn bộ gia đình, dòng họ chúa Nguyễn. Trong đó có cả Đông Cung Nguyễn Phúc Dương lẫn Nguyễn Phúc Thuần.
Tuy nhiên, mối thù giữa quân Hòa Nguyễn và quân Tây Sơn không hề thuyên giảm. Vào năm 1782, quân Hòa Nghĩa vì giúp chúa Nguyễn (Nguyễn Ánh) nên tướng Trần Công Chương giết hộ giá Tây Sơn Phạm Ngạn. Lúc này, anh em nhà Tây Sơn vô cùng tức giận, ra lệnh tàn sát toàn bộ người Hoa ở chợ Lớn, số người lên đến hơn 1 vạn người.
Sau khi đánh bại chúa Nguyễn, Tây Sơn thành công cưỡng bách người thừa kế duy nhất Nguyễn Phúc Ánh. Năm 1778, Nguyễn Nhạc xưng đế lấy niên hiệu Thái Đức, phong Nguyễn Huệ làm Long Nhương tướng quân. Nhà vua lo củng cố mọi vấn đề triều chính, lập các quy mô như đế vương khác thì Nguyễn Huệ được trao quyền thống lĩnh đại quân.
Hi vọng chia sẻ trên đây, các bạn đã có đáp án cho câu hỏi: Từ năm 1771 đến năm 1783 thành tựu mà nghĩa quân Tây Sơn đạt được là những gì? Đồng thời, hiểu rõ hơn về nghĩa quân Tây Sơn trong cuộc đối đầu với chúa Nguyễn nhé!
